استراتژی داوری

هدف من در ارائه این مقاله ارتقاء دانش فنی داوران و مربیان نسبت به قوانین مسابقات کاراته می‌باشد. استفاده از کتاب راهنمای فنی دشوار است و از آنجائیکه کتاب قوانین فدراسیون جهانی کاراته به زبانهای بسیاری ترجمه شده، در نتیجه سوء تعبیرهای بسیاری نیز در پی داشته است. همچنین، هدف واقعی من از این نوشتار نشان دادن بسیاری از مشکلات مشترکی است که داوران و قضات با آن مواجه می‌شوند.

چندان تعجب‌آور نیست که بدانیم بسیاری از شرکت‌‌کنندگان اطلاع اندک و محدودی نسبت به قوانین مربوط به رقابت‌های خود دارند. با این وجود آنچه حائز اهمیت است این است که دامنه این ضعف حتی به مربیان هم می‌رسد. پر واضح است که بدون آگاهی از قوانین، مربی قادر نخواهد بود که ورزشکار خود را در میدان مسابقه راهنمایی کند. همچنین آگاهی نسبت به نقاط ضعف و قدرت یک شرکت‌کننده در مسابقه از توانایی‌های یک مربی است که بسیار نیز مهم محسوب می‌شود. بسیاری از تیم‌های قدرتمند جهان از مراحل اولیه مسابقات بهترین نفرات سایر تیم‌ها، فیلم‌برداری می‌کنند، سپس مربیان جلسه‌ای تشکیل می‌دهند و در مورد قابلیت‌های حریفان بحث و تبادل نظر می‌کنند و در نتیجه تاکتیک‌های مناسب را برای غلبه بر حریفان پیشنهاد می‌کنند. آنها همچنین از داور نیز فیلم‌بردای می‌کنند. حالا از خودتان بپرسید چرا؟

داوری مسابقه‌ی کاراته، علم دقیقی نمی‌باشد. ما نمی‌توانیم عملکرد و کارآیی ورزشکار را براساس تایمرهای الکترونیکی، ابزارهای اندازه‌گیری و دیگر وسایل از جمله شبکه‌ها و تابلوهای نمایش، اندازه‌گیری و سنجش نماییم. در عوض بایست به رأی شخصی داوران و قضات تکیه کنیم. یک رأی خوب، به دانش، تجربه و فرآیندهای تصمیم‌گیری مسئولین وابسته است و ممکن است بطور نامطلوبی، بواسطه استرس، خستگی و عدم تمرکز تحت تأثیر قرار گیرد. جرّ و بحث با داور می‌تواند تأثیری نامطلوب بر تمرکز وی داشته باشد و صددرصد نتیجه‌ای منفی در بر خواهد داشت. یک مربی خوب نسبت به این فاکتورها آگاهی کامل دارد و مطابق با این معیارها ورزشکار خود را راهنمایی می‌‌کند.

بطور مثال اینکه؛ داور دارای چه شخصیتی است، آیا رأی قضات را رد می‌کند و یا نادیده می‌گیرد؟ یا اینکه دائماً از آنها اعلام نظر و رأی می‌کند؟ به چه تکنیک‌هایی امتیاز می‌دهد؟ آیا ضربات به ناحیه جودان را می‌تواند ببیند و امتیاز دهد؟ چرا به گرفتن و اجرای تکنیکهای پرتابی (بارای) حساسیت ویژه‌ای دارد؟ اگر این‌گونه باشد در نتیجه ورزشکار در مقابل حریف خود که از طریق اجرای تکنیک‌های تَکی امتیاز کسب می‌کند، مسابقه را به آسانی واگذار خواهد کرد. آیا داور به آسانی تحت تأثیر قرار می‌گیرد؟ در این صورت جایگاه استراتژیک مربی و دیگر اعضای تیم می‌تواند به اعطای امتیازات ضعیف داور از طریق تأیید رأی وی منجر گردد. ولی اگر داور دارای شخصیتی راسخ و پابرجا باشد این تاکتیک می‌تواند به جریمه مربی و شرکت‌کننده در مسابقه ختم شود.

لباس کاراته

بررسی کامل و دقیق لباس مبارز جهت شرکت در مسابقه به عهده مربی وی می‌باشد. اگر لباس وی مناسب نباشد، داور این مبارز را از تاتامی اخراج می‌کند. برای اطلاعات بیشتر بخش 2 کتاب قوانین را مطالعه کنید. در بند 6 بخش 2 قوانین اینطور آمده است که در مسابقه کاتا می‌توان از گیره‌ی مو استفاده کرد. بسیاری از ورزشکاران جدیداً از روبان، گوشواره و نوار مو استفاده می‌کنند ولی استفاده از همه این موارد ممنوع می‌باشد. وظیفه داور اجرای قوانین است، در زمانیکه مربیان و شرکت‌کنندگان در مسابقه از آن تبعیت نکنند. داور قدرت تغییر قوانین را نخواهد داشت، قوانین بایستی پیوسته در طول مسابقه اجرا شوند، بدین صورت نباشد که روز اول قوانین اجرا، و در روزهای پایانی و یا ساعات پایانی مسابقات اجرای قانون کم رنگ شود. مربیان و شرکت‌کنندگان در مسابقات تلاش می‌کنند (چه در صورت بی‌اطلاعی و چه با طرح و نقشه‌ی قبلی) تا از هر موقعیتی بهره جویند، ولی وظیفه داور این است که قوانین فدراسیون جهانی را نسبت به همه‌ی شرکت‌کنندگان بطور مساوی و بیطرفانه اجرا کند. بخش 2 همچنین بیان می‌کند، مربیان بایستی در تمام طول مسابقات (تورنمنت)، گرمکن رسمی فدراسیون ملی خود را بپوشند و کارت شناسایی رسمی خود را (صادر شده از سوی کمیته برگزاری مسابقات) به همراه داشته باشند. مربیانی که از این آیین‌نامه عدول کنند از محوطه مسابقه اخراج می‌شوند.

همچنین آیین‌نامه‌ای وجود دارد که طبق آن داوران بایستی با کفش مشکی (بدون بند) بر روی تاتامی حاضر شوند، آنها اجازه پوشیدن کفشهای ورزشی بنددار را ندارد.

معیارهای کسب امتیاز

بخش 6 کتاب قوانین را مجدداً بخوانید، فهم مطالب آن آشکار و آسان می‌باشد. بسیار ضروری است که بدانیم دیگر امتیازی به نام وازاری نداریم. وازاری امتیازی بود که یکی از معیارهای شش‌گانه کسب امتیاز را نداشت. در حال حاضر تکنیکی امتیازآور است که تمامی معیارهای شش‌گانه کسب امتیاز را داشته باشد. به عبارت دیگر، سطح تکنیک مورد نیاز به منظور کسب امتیاز، بالاتر از قبل می‌باشد. داوران و قضات نبایستی به آسانی به تکنیک‌ها امتیاز دهند. معیارهای یک تکنیک امتیاز‌آور به شرح زیر است:

فرم خوب

• فرم خوب به یک تکنیک زیبای کاراته در مفهوم سنتی آن اطلاق می‌شود و به طرز ایستادن، حالت بدن و ... مربوط و دقت نظر دارد. بر طبق تعاریف، فرم خوب و اثربخش، در چهارچوب بدنه‌ی مفاهیم کاراته‌ی سنتی جای دارد.

نیت پاک ورزشی

• نداشتن اندیشه‌ی منفی و بد نسبت به حریف. بدین معنی که شرکت‌کنندگان در حال انجام یک مسابقه‌ی ورزشی هستند و نه یک درگیری خیابانی. همچنین برانگیختن، هول دادن حریف و ... اعمالی هستند که ممکن است جریمه‌ی مبارز خاطی را به دنبال داشته باشد.

نمایش قوی

• این معیار به ضربه‌ی بسیار قوی ولی کنترل شده مربوط می‌شود که در یک مبارزه واقعی حریف را از پای در می‌آورد. بسیاری از داوران به تکنیک‌های ضعیف امتیاز می‌دهند که این تکنیک‌ها در حقیقت در شرایط و موقعیت واقعی هیچ اثربخش نبوده و کاربردی نیز ندارند. باید دقت بسیاری نمود چرا که این عمل به تضعیف این ورزش در انظار عمومی منجر می‌گردد.

هوشیاری در مقابل حریف (ذانشین)

• ذانشین به موقعیتی گفته می‌شود که مبارز تمرکز، دید و آگاهی کامل خود را نسبت به توانایی حریف در ضدحمله حفظ می‌کند. ذانشین در مفهوم کلمه به هوشیاری و آگاهی از پتانسیل حریف در ادامه‌ی مبارزه مربوط می‌گردد. در شرایط واقعی، ذانشین به موقعیتی از آمادگی اطلاق می‌شود که مبارز ارزیابی می‌کند، نیازی به اجرای ضربات بیشتر بر روی حریف جهت اختتام مبارزه می‌باشد یا خیر؟
  مبارز نباید در طول ارسال تکنیک سرخود را برگرداند و بایستی بعد از اجرای تکنیک کاملاً حریف را زیر نظر داشته باشد و هوشیاری و تمرکزش را بر وی حفظ کند و نباید گارد خود را بیاندازد. بسیاری از حریفان بعد از ارسال تکنیک بدن خود را تا حدودی از مسیر حریف خارج می‌کنند ولی هنوز حریف را زیر نظر دارند و آماده ادامه مبارزه می‌باشند. هیأت داوری بایستی بین وضعیت ممتد آمادگی و وضعیتی که طی آن حریف روی خود را بر می‌گرداند، گارد خود را می‌اندازد، تمرکزی هم ندارد و مبارزه را قطع می‌کند، قادر به تشخیص باشد. اگر مبارزی بعد از ارسال تکنیک، روی خود را برگرداند و گارد خود را نیز بی‌اندازد، در نتیجه تمامی معیارهای شش‌گانه کسب امتیاز رعایت نشده است و امتیازی به ثبت نخواهد رسید.

زمان خوب و مناسب

• زمان خوب به ارسال تکنیک در موقعیت زمانی مناسب اطلاق می‌گردد که بیشترین تأثیر را خواهد داشت. برای مثال ضربه زدن به حریفی که به سمت شما حمله می‌کند تأثیر بالقوه بیشتری نسبت به حریفی که به سرعت از شما دور می‌شود خواهد داشت.

فاصله مناسب

• فاصله‌ی مناسب و زمان خوب، لازم و ملزوم یکدیگرند که نمی‌توان آنها را از هم جدا ساخت. حمله به حریف با گارد بسته، تعادل، ضدحمله خوب در حمله حریف یا مانور بر روی حریف با تکنیک‌های اثربخش و مفید به عنوان نمونه‌هایی از فاکتور زمان خوب و مناسب محسوب می‌شوند. فاصله‌ی صحیح نیز به معنی ارسال یک تکنیک در فاصله‌ی دقیقی است که حداکثر تأثیر بالقوه را خواهد داشت. برای مثال اگر حریف برای اجرای ضربه‌ی مشت نفوذ بیش از حد و یا فاصله‌ی زیاد داشته باشد در نتیجه فاصله و زمان‌بندی از ابتدای شروع حمله اشتباه بوده است.
  با این وجود، فاصله مناسب به یک ضربه مشت یا لگدی اطلاق می‌گردد که تماس پوستی و یا فاصله 2 تا 5 سانتیمتری از صورت حریف را شامل شود.
  فراموش نکنید که ضربات مشت جودان که دارای فاصله مناسب تا صورت باشد و همچنین حریف نیز هیچ تلاشی برای دفاع انجام ندهد مشروط براینکه دیگر معیارهای امتیاز را دارا باشد، دارای امتیاز است. با این حال بیشتر داوران و قضات نسبت به این شرایط و موقعیت‌ها ناآشنا و بی‌تفاوت هستند.

صدمات و ضربات مشت به ناحیه جودان

بسیاری از صدمات در رقابتها قابل پیش‌گیری می‌باشند. مبارزین (شرکت‌کنندگان در مسابقه) و داوران می‌توانند به ایجاد محیطی امن و سالم در تورنمنت‌ها کمک کنند. همراه با افزایش چشمگیر افرادی که وارد دنیای کاراته می‌شوند، سلامتی و امنیت در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد. در طول سالیان دراز آزمایشهای زیادی بر روی تجهیزات حفاظتی صورت گرفته است ولی تکنیک‌های زیبا، کنترل شده و داوری خوب و قدرتمند، هنوز به عنوان بهترین تدابیر حفاظتی محسوب می‌شوند. برای داور بسیار ضروری است که مسابقه را کاملاً تحت کنترل داشته باشد و قادر به تشخیص و پیش‌بینی حرکات شرکت‌کنندگان در مسابقه باشد.

صدمات حاصل از ضربه به سر و صورت بسیار شایع است و ضربات لگد به صورت اغلب صدمات جدی و خطرناکی را بدنبال دارد. داور می‌بایست قادر به ارزیابی و سنجش ضربه‌ی خطای ورزشکار بر روی حریف باشد و اخطار مناسب را بدهد. مهمتر آنکه داور بایستی تکنیک امتیازآور را ببیند و امتیاز مناسب را نیز بدهد.

شاید در طول تمرینات برایمان اتفاق افتاده باشد که از کسی بخواهیم تا در حالت ایستاده به شکم‌مان ضربه‌ی مشتی را وارد کند و از این طریق میزان قدرت عضلات شکم خود را تحت آزمایش قرار دهیم ولی چند نفر از ما چنین ضرباتی را بر روی صورت خود آزمایش کرده‌ایم؟ بدین خاطر ما به مانند داوران از ضربات مشت قوی به صورت چشم‌پوشی می‌کنیم و برای ضربات مشت نسبتاً ضعیف و غیر مؤثر بر روی بدن امتیاز ایپون می‌دهیم!!! در این زمینه چه فکر می‌کنیم؟

حتی داوران حرفه‌ای اغلب اوقات قادر به ارزیابی ضربات مشت به خوبی کنترل شده‌ی جودان نمی‌باشند. در نتیجه هنگامی که مبارزی، ضربه‌ی جودان به صورتش اصابت می‌کند، داور یامه داده و اخطار می‌دهد. در مقابل هنگامی که چنین ضربه‌ای بر روی بدن اصابت می‌کند، داور یامه داده و امتیاز می‌دهد. البته ارزیابی و تشخیص ضربات مشت و لگد به ناحیه چودان بسیار آسان است چرا که، با تماس قوی و صدایی محکم همراه می‌باشند. به عبارت دیگر ضربات جودان بایستی با تماس کوچک و حتی بدون تماس اجرا شوند در نتیجه صدای ضربات مشخص نیست و تشخیص و ارزیابی این تکنیک‌ها مشکل‌تر است.

داور بایستی در برابر زدوخورد و درگیری‌های ایجاد شده بین شرکت‌کنندگان در مسابقه آگاهی و هوشیاری کاملی داشته باشد و اگر به یک ضربه‌ی خوب جودان امتیاز ندهد، در نتیجه دیر یا زود مسابقه گره می‌خورد و طرفین به هم آسیب می‌رسانند. همچنین داوران بایستی از تفاوت بین درجات تماس در رده‌های سنی بزرگسالان، امید و جوانان آگاه باشند. اگر به عنوان داور به ضربات و تماس پی‌در‌پی به صورت امتیاز دهید، شرکت‌کنندگان آن را به عنوان یک اصل و سند می‌پذیرند و در نتیجه این کار شما موجب تشدید صدمات و تماس‌های صورت می‌گردد. در مورد جوانان بسیار مهم است که پنل داوری آگاهی کاملی از قوانین حاکم بر شدت تماس بر بدن داشته باشند و بر شدت اجرای ضربات، دقیق و حساس باشند.

اعمال ممنوعه

به بخش 8 قوانین و مقررات، مجدداً نظری بی‌اندازید. بایستی به تمامی اعمال ممنوعه (و نه تنها خطاهای مربوط به ناحیه صورت) آگاهی کامل داشته باشید و به شرکت‌کننده‌ای که این قوانین را نقض می‌کند اخطار دهید. ضربات پای قوی به ناحیه سینه، کشاله‌ی ران، زانو و کفل‌ می‌تواند بسیار خطرناک باشد و ممکن است تأثیر ناتوان کننده‌ی آنها بیشتر از یک ضربه‌ی مشت در دهان باشد.

تکنیک‌های پرتابی و صدمات وارده

از آنجائیکه گرفتن حریف و پرتاب نمودن وی تحت شرایطی مجاز می‌باشد در نتیجه وظیفه مربیان است که شاگردان خود را برای اجرای چنین تکنیک‌هایی آماده کنند. مبارزی که تکنیک پرتابی‌ای را اجرا می‌کند بایستی این تکنیک را تحت شرایط مندرج در بخش‌های 6 و 8 قوانین و مقررات اجرا نماید. اگر مبارزی یک تکنیک پرتابی را بر اساس شرایط قید شده اجرا نماید و طرف مقابل به دلیل فرود نامناسب خود، صدمه ببیند در نتیجه خود، مسئول خواهد بود و مبارز اجرا کننده‌ی تکنیک جریمه نخواهد شد. خود صدمه‌رسانی در نتیجه‌ی پرتاب توسط مبارز و فرود شخص صدمه دیده (بی‌احتیاط) بر روی بازو یا آرنج و یا گرفتن پرتاب‌کننده و انداختن وی بر روی خود حاصل می‌گردد.

یک وضعیت بالقوه خطرناک زمانی حاصل می‌شود که یک مبارز هر دو پای طرف مقابل را گرفته و وی را بر روی کمر به زمین می‌زند. بر اساس بند 10 (ی) قسمت توضیحات از بخش 8 قوانین و مقررات،‌ حریف را بایستی در طول مدت پرتاب نگه داشت و این فرودی سالم و بی‌خطر خواهد بود. از آنجاییکه اطمینان از فرودی بی‌خطر مشکل می‌باشد، در نتیجه چنین پرتابی در دسته‌های (کاتاگوری) ممنوعه جای می‌گیرد. اگر صدمه‌ای حاصل شود خطا از نوع دسته (کاتاگوری) 1 خواهد بود ولی اگر صدمه‌ای حاصل نشود و یا فرآیند پرتاب توسط داور قطع شود در نتیجه، تحت شرایط مندرج در بخش 8، کاتاگوری 2، بند 6 خطا از نوع دسته (کاتاگوری) 2 خواهد بود. لازم به ذکر است که چنین تکنیک‌های پرتابی‌ای غیرمجاز نمی‌باشد و نوعی از پرتاب است که اجرای آن عامل سرنوشت‌سازی نیز محسوب می‌گردد.

موبوبی

اخطار یا جریمه موبوبی زمانی داده می‌شود که مبارز در نتیجه‌ی خطا و یا قصور خود، دچار صدمه و آسیب‌دیدگی می‌گردد. بر اساس بند 16 (ع) قسمت توضیحات، بخش 8 کتاب قوانین و مقررات، اگر مبارزی یک ضربه‌‌ با تماس شدید را دریافت کند و یا دچار صدمه گردد و مشخص باشد که در نتیجه‌ی بی‌احتیاطی خودش بوده، داور خطایی از دسته (کاتاگوری) 2 به وی خواهد داد، و امکان دارد که خطا و جریمه‌ی مربوط به حریف مقابل را کاهش داده یا صرف نظر کند.

مبارزی که در نتیجه بی‌احتیاطی خود، صدمه می‌بیند و به منظور گمراه کردن هیأت داوری سعی در نشان دادن تأثیر بیش از حد ضربه بنماید (تمارض)، ممکن است که اخطار یا جریمه موبوبی و برای تمارض نیز اخطاری دیگر (مجموعاً دو اخطار) بگیرد. چرا که هردو خطا را با هم مرتکب شده است. قابل ذکر است که تحت هیچ شرایطی، تکنیکی که با تماس شدید و بیش از حد همراه است، امتیازی در پی نخواهد داشت.

گرفتن حریف

بسیاری از داوران نه تنها به مبارزین اجازه گرفتن با هر دو دست را می‌دهند، بلکه اجازه‌ی هل دادن، کشتی گرفتن بدون تلاش برای کسب امتیاز و ... را نیز می‌دهند. بسیاری دیگر از داوران نیز به محض اینکه مبارزین یکدیگر را بگیرند و یا سعی در پرتاب یکدیگر بنمایند، فوراً اخطار می‌دهند. مبارزین بایست مبارزه کنند و سعی نمایند نسبت به آنچه اجرا می‌کنند، آگاهی داشته و قوانین را موبه‌مو و با دقت اجرا نمایند.

حرکات و علائم

بعضی اوقات، داوران با تجربه بعنوان مقصران اصلی محسوب می‌گردند و حرکات و علائم غیرمجاز و بی‌هدفی از خود نشان می‌دهند. به یاد داشته باشید که پرسنل تابلوی امتیازات در مسابقات ملی، بین‌المللی و نیز حتی جهانی اغلب افرادی کم‌تجربه می‌باشند. در نتیجه به دلیل اینکه حرکات و علائم داوران مبهم و بی‌هدف می‌باشد، پرسنل تابلوی امتیازات با مشکلات بزرگی روبرو خواهند شد. خود را مورد بازبینی قرار دهید شاید زمان آن رسیده است که تغییراتی در خود ایجاد کنید. برای داوران بسیار مهم است که علائم و حرکات مشخص و هدفمندی از خود نشان دهند.

تظاهر به صدمه

هنگامی که یک مبارز تظاهر به صدمه می‌کند و هیأت داوران تشخیص می‌دهند که تکنیک صحیح و امتیازآور بوده است در نتیجه داور و قضات نه تنها بایستی به تکنیک امتیاز دهند بلکه مبارزی را که تظاهر کرده است را نیز جریمه کند. اگر تکنیکی امتیازآور و صحیح بوده است پس بخوبی کنترل شده، در نتیجه صدمه‌ای ایجاد نکرده است. بنابراین مبارز قصد تضاهر به آسیب‌دیدگی که وجود ندارد و یا شدت ضربه‌ی زیادی که انجام نشده است را دارد که هیأت داوران را در ارزیابی دچار مشکل می‌کند. مجدداً مروری بر بندهای 6 (و)، 7 (ز) و 8 (ح) قسمت توضیحات بخش 8 قوانین و مقررات داشته باشید.

قانون ده ثانیه

یکی از قوانین ناشناخته که اغلب از آن برداشت غلط حاصل می‌شود قانون ده ثانیه است. در حقیقت اگر کسی این قانون را به دقت مطالعه کرده باشد، فهم و درک آن بسیار آسان خواهد بود. بر طبق این قانون هر مبارزی که می‌افتد،‌ پرتاب می‌شود و یا بر زمین زده می‌شود و اگر طی 10 ثانیه به وضعیت اولیه خود (‌سر پا بودن) باز نگردد، دیگر صلاحیت ادامه مسابقه را نخواهد داشت و خود‌بخود از مسابقات (تورنمنت) نیز حذف می‌گردد.

کلید واژه‌های این قانون عبارتند از: افتادن، پرتاب شدن و نقش بر زمین شدن. پس اگر مبارزی نه برزمین بی‌افتد و نه پرتاب شود و یا نقش زمین گردد در نتیجه این قانون در مورد وی اجرا نمی‌شود و زمان نیز محاسبه نمی‌گردد. نقش زمین شدن (ناک دان) به وضعیتی اطلاق می‌گردد که مبارز به سختی و جدی بر زمین کوبیده شود. این وضعیت، حالتی که مبارز به آرامی تعادلش را از دست می‌دهد و می‌افتد و به دلیل انقباض عضلانی، قادر به ایستادن نیست را شامل نمی‌گردد. این قانون به دو دلیل وضع شده است؛ یکی برای جلوگیری از تقلب در بُرد شرکت‌کنندگان مسابقه، و دیگری جهت سلامتی و ایمنی شرکت‌کنندگان صدمه دیده. مفهوم اصلی این قانون نوعی از جریمه برای مبارزین صدمه‌دیده و غیر صدمه‌دیده نمی‌باشد.

اگر یکی از شرایط اجرای این قانون فراهم گردد و زمان ده ثانیه هم شروع به محاسبه شود، مبارزی که برزمین افتاده است ضرورتاً لازم نیست بر سر جایگاه اصلی خود برگردد بلکه فقط بایستی بلند شود (در شرایط کاملاً ایستاده)، تا زمانی که داور علامتی به نشانه توقف زمان را نشان دهد.

بالاتر از همه اینکه به یاد داشته باشید، مبارز صدمه دیده به خدمات پزشکی نیازمند می‌باشد، منتظر نمانید تا 10 ثانیه به پایان برسد بعد پزشک را صدا بزنید. اولین مسئولیت شما درخواست کمک پزشکی در زمان نیاز می‌باشد. شما می‌توانید با صدای سوت خود، پزشک مسئول را به صحنه مسابقه فرا خوانید.

کنترل‌کننده‌های تاتامی (در ایران سرداور گفته می‌شود)

وظیقه کنترل‌کننده‌ی تاتامی، اطمینان از این موضوع است که داور و قضات در محل اصلی خود مستقر شده‌اند، و همچنین نظارت بر عملکرد آنها می‌باشد. آنها همچنین باید گزارش روزانه مسئولین تحت نظارت خود را به کمیته‌ی داوران ارائه نمایند. گزارش نامطلوب ممکن است به تعلیق داور و یا قاضی و یا اجبار وی به کسب صلاحیت و آموزش مجدد، منجر گردد. پس در این مورد کاملاً هوشیار و آگاه باشید.

قضاوت در کاتا (داوری کاتا)

ما چه چیزی را قضاوت می‌کنیم؟ هنر رزمی یا تئاتر؟ قوانین بطور آشکار حاکی از آن می‌باشند که ما کاتاهای چهار سبک اصلی کاراته‌ی سنتی را قضاوت می‌کنیم. کاتا نمایشی از قدرت، سرعت، تنفس صحیح و فهم معانی آن می‌باشد. در بند 1 از بخش 5 فصل مربوط به قوانین کاتا، کاتا را اینطور تعریف می‌کند؛ کاتا، رقص یا اجرای نمایش نیست. کاتا همواره باید با ارزش‌ها و اصول سنتی عجین باشد. کاتا به معنای واقعی کلمه بایستی یک مبارزه‌ی واقعی همراه با نمایش تمرکز، قدرت و تأثیر بالقوه تکنیک‌های موجود در خود باشد. کاتا بایست نمایشی از قدرت، توان،‌ سرعت و همچنین زیبایی، ریتم و تعادل باشد. آیا این همان چیزی است که می‌بینیم؟

بخش 5 با نام معیارهای تصمیم‌گیری، حاکی از آن است که قضات می‌بایست به دنبال موارد زیر ‌باشند:

1. نمایش معنای حقیقی کاتا.
2. فهم تکنیک براساس اجرای بونکای کاتا.
3. زمان مناسب، ریتم صحیح، سرعت، تعادل و تمرکز قدرت (کیمه).
4. استفاده صحیح و مناسب از تنفس برای کمک به کیمه.
5. تمرکز و توجه به اجرای کاتا (چاکوگان).
6. استقرار صحیح (داچی) همراه با انقباض درست پاها و گذارن تمامی کف پا بر روی زمین.
7. انقباض صحیح شکم (هارا) و همچنین بالا نبردن کفل‌ها در حین حرکت.
8. اجرای فرم صحیح تکنیک (کیهون) بر اساس اجرای تکنیک‌های سبک مجری کاتا.
9. در ارزیابی کاتا باید موارد دیگری نیز مانند دشواری اجرای کاتا در نظر گرفته شود.

چند معیار دیگری نیز وجود دارند که به هنگام قضاوت، بایستی مدنظر واقع شوند. شما هیچ زمان رقابت یک سبک علیه سبک دیگر را قضاوت نمی‌کنید، بلکه شما مهارت‌های فنی یک شرکت‌کننده در مسابقه را مطابق معیارهای قید شده قضاوت می‌کنید. بر طبق تجربه‌ی من، بیشترین موارد قصور، غفلت و یا سوء تعبیر در اشارات 1، 2، 7، 8 و تعاریف موجود در بند 1 بخش 5 (معیارهای تصمیم‌گیری) می‌باشند.

کاتای تیمی

در اجرای کاتای تیمی نبایست هیچ نوع حرکت خارجی انجام داد. اغلب تیم‌ها برای هماهنگی بین اعضاء از تنفس غیر صحیح، کلفت و رسا استفاده می‌کنند. حرکات خارجی همچنین شامل کوبیدن پا بر زمین و ضربه به لباس کاراته (گی) می‌باشد. کاتا بایستی هماهنگ با هم شروع و پایان یابد.

بونکای

برطبق قوانین، تیم‌های فینالیست باید نمایش مفهوم کاتا (بونکای) را اجرا نمایند. بعبارتی دیگر‌ بونکای به معنی فهمیدن مفهوم کاتاست. عقیده و تصمیم من مبتی بر نوشتن قوانین جدید در جهت تشویق و ایجاد خلاقیت و نوآوری در رقابت‌های کاتا بوده و بسیاری از تیم‌ها نیز بطور کامل در این زمینه طرفدار و مشتاق بوده‌اند. قابل انکار نیست که اجرا‌های خوب، زیبا و قوی‌ای از کاتاهای مختلف تا به حال دیده‌ایم ولی آنها بطور کامل از مسیری که عیناً بیانگر مفهوم دقیق کاتا است فاصله گرفته‌اند. این عامل از یک سو و قضاوت غیرحرفه‌ای از سوی دیگر با هم ترکیب و همراه شده‌اند که در این میان قضات بیشتر بونکای، با اجرای ملودراماتیک و نمایشی را انتخاب کرده و تمایلی به بونکای با اجرای واقعی و حقیقی را ندارند. نتیجه امر، افزایش و گسترش تکنیک‌های پرتابی جودو (به عقیده من کاتای اونسو در شوتوکان، حرکات زیادی از توموئه ناگه در خود دارد) و جهش‌های نمایشی و ژیمناستیکی و دیگر نتایجی است که در حقیقت هیچ ارتباطی با اجرای کاتا ندارند. البته مفاهیم بسیاری از تکنیک‌های کاتا در خود کاتا مخفی و پنهان می‌باشند، بنابراین بونکای کاتا تفاسیر متفاوت زیادی را شامل می‌باشند ولی با این وجود،‌ بین تفسیر و تخیل محض، تفاوت‌هایی وجود دارد.

قضاوت در مسابقات چند سبکی،‌ بسیار مشکل است ولی قضات کاتا نبایستی این رقابت را براساس روش و سبک خود قضاوت کنند بلکه آنها بایستی این رقابت را براساس معیارها و قوانین مربوط به مسابقات، قضاوت کنند.

دروازه قوانین به روی عقاید و تفسیرهای شخصی باز نمی‌باشد. موارد جدید و زیادی وجود دارند که به قوانین کاتا به مرور زمان اضافه می‌شوند. آنها را مطالعه و بعد از درک صحیح، بکار ببرید.

تامی‌موریس, 22 ژانویه 2008