جدولهای حذفی
جدولهای حذفی Konck out Tournamente برمبنای حذف کلیه نفرات یا تیمهای شرکتکننده بازنده بنا شده است، تا وقتی که فقط یک قهرمان در جدول باقی بماند و برنده نهایی مشخص گردد. هر بازی منتج به حذف تیم بازنده یا تغییر مکان به بخش دیگری از جدول مسابقه (جدول رپهشارژ) برای فرصت دوباره میباشد. مهمترین انواع جدولهای حذفی مسابقات ورزشی عبارتاند از:
جدول یک حذفی Single Elimiation Tournaments
عموم ورزشکاران (نفرات یا تیمهای شرکتکننده) علاقه چندانی به این نحوه برگزاری مسابقات ندارند. زیرا در این جدول، تأکید بر حذف سریع فرد یا تیم شرکتکننده است به نحوی که بعد از اولین دور مسابقات نیمی از شرکتکنندگان به دور بعدی راه نخواهند یافت و از دور مسابقات خارج خواهند شد. در برگزاری مسابقات با استفاده از این نوع جدول، بارها دیده شده که تیم قهرمان بهترین تیم شرکتکننده در مسابقات نبوده است و یا تیم نایب قهرمان شایستگی دریافت مقام دوم را نداشته است. برغم این موارد، جدول یک حذفی از ویژگیهای خاصی برخوردار است. سرعت برگزاری مسابقات با استفاده از جدول یک حذفی نسبت به بقیه جدولها بیشتر است و برنده نهایی خیلی سریع مشخص میشود و به کارگیری آن در مواردی که محدودیت زمانی داریم کاملاً قابل توجیه است به ویژه وقتی که تعداد شرکتکنندگان خیلی زیاد باشد. به علاوه، جذابیت مسابقات حذفی به دلیل حساسیت آن برای تماشاگران بیشتر است و معمولاً با استقبال بیشتر تماشاگران مواجه میگردد، زیرا همانطور که قبلاً هم بیان شد نتایج غیرمنتظره در برگزاری مسابقات به صورت تک حذفی به دلیل ایجاد انگیزه در تیمهای ضعیفتر بیشتر به دست میآید. عامل نامطلوب دیگر در جریان اینگونه مسابقات آن است که به شرکتکنندگان فرصت ابراز وجود و لیاقت داده نمیشود. به عبارت دیگر، در این نوع جدول همیشه منظور تعیین قهرمان است. در حالی که یکی از اهداف اصلی مسابقات، ایجاد تماس بیشتر تیمها یا نفرات شرکتکننده با سایر شرکتکنندگان میباشد تا از این رهگذر علاوه بر ایجاد دوستیها ، سطح یادگیری و تجربه بازیکنان نیز افزایش یابد و ردههای قهرمانی نیز بطور دقیقتر تعیین گردد. با توجه به مواردی که گذشت میتوان جدول یک حذفی را چنین تعریف کرد:
تعیین تعداد بازیها در جدول یک حذفی
تعداد بازیها در مسابقات ورزشیای که از جدول یک حذفی بهره میگیرند، از طریق کسر کردن یک شماره از تعداد کل نفرات یا تیمهای شرکتکننده به دست میآید. n - 1 = x = تعداد بازیها در این رابطه، n نماینده تعداد شرکتکنندگان در مسابقات میباشد. مثال: اگر 16 تیم در یک دوره مسابقه یک حذفی شرکت نمایند تعداد بازیها در این جدول را تعیین کنید. n - 1 = تعداد بازیها 15 = 1 - 16 = تعداد بازیها
تعداد دور بازیها در جدول یک حذفی
این تعداد، به کمک نمای توان تعیین میشود. اگر تعداد شرکتکنندگان توانی از عدد 2 باشد در این صورت تعداد دور بازیها به تعداد شماره نمای مربوط خواهد بود. به عنوان مثال اگر تعداد شرکتکنندگان 16 باشد یعنی (2 به توان 4)، بنابراین تعداد دور بازی برای یک جدول 16 تیمی برابر 4 است. بقیه اعداد به ترتیب زیر است:
ترسیم جدول یک حذفی
برای رسم جدول یک حذفی دو حالت ممکن است وجود داشته باشد:
رسم جدول یک حذفی در صورتی که تعداد تیمهای شرکتکننده توانهای عدد 2 باشند: اگر تعداد شرکتکنندگان برابر با حاصل توانهای عدد 2 باشند مثل 2-4-8-16 و ... به همان تعداد خطهایی به صورت نردبان و موازی هم رسم میشود و به ترتیب از بالا به پایین، هر دو خط به هم وصل میگردد، تا نشاندهنده بازیهای آن با یکدیگر باشد. سپس از خط اتصال آنها یک خط جدید که بیانگر شرکتکننده برنده است رسم میشود و به همین ترتیب برندهها در سمت راست جدول مشخص شده به پیش میروند و در انتهای جدول قهرمان تعیین میگردد. در این جدولها استراحت وجود ندارد و خط تقارن آن را به دو نیمه بالایی و پایینی تقسیم میکند. به مثالهای زیر توجه کنید: مثال 1: رسم جدول یک حذفی (تعداد شرکتکنندگان 8) 8 = n 7 = 1- 8 = 1- n = تعداد بازی
مثال 2: رسم جدول یک حذفی (تعداد شرکتکنندگان 16)
16 = n
15 = 1- 16 = 1- n = تعداد بازی
رسم جدول یک حذفی در صورتی که تعداد تیمهای شرکتکننده توانهای عدد 2 نباشند: اگر تعداد شرکتکنندگان برابر با حاصل یکی از توانهای ذکر شده نباشد، تعداد بازیها در دور اول باید طوری باشد که در دور دوم، تعداد تیمهای باقیمانده برابر با حاصل یکی از توانهای 2 باشد. برای این کار، از دو طریق جدول رسم میشود:
رسم جدول یک حذفی با استفاده از توان پایینتر:
ابتدا
تفاوت تعداد شرکتکنندهها را از توان کمتر بهدست میآوریم، عدد بهدست
آمده، تعداد بازیهای دور اول را به ما نشان میدهد. پس، آن عدد را در 2 ضرب
میکنیم تا تعداد نفرات یا تیمهای دور اول بازیها مشخص شوند. حال اگر
تعداد شرکتکنندگان دور اول را از تعداد کل کسر کنیم، تعداد شرکتکنندگانی
که در دور اول بازی ندارند معلوم میشود. به بیان دیگر تعداد تیمهایی که
دور اول استراحت دارند تعیین میگردد. به مثال زیر توجه کنید:
مثال 1: رسم جدول یک حذفی 5 تایی با استفاده از توان کمتر. تعداد تیمها 5 = n 4 = 1 – 5 تعداد بازیها = 1- n توان بالاتر 8 > 5 > 4 (توان پایینتر) تعداد بازیهای دور اول 1 = 4 – 5 تعداد تیمهای دور اول 2 = 2×1 تعداد تیمهایی که در دور اول استراحت دارند 3 = 2 - 5
مثال 2: رسم یک جدول یک حذفی یازدهتایی با استفاده از توان کمتر. 10 = 1 - 11 = 1 - n تعداد کل بازیها 16 >
11 > 8 3 = 8 – 11 تعداد بازیهای دور اول 6 = 2×3 تعداد بازیکنان یا
تیمهای دور اول 5 = 6 – 11 تعداد تیمهایی که در دور اول استراحت دارند برای
رسم جدول، ابتدا برای سه مسابقه دور اول که 6 شرکتکننده دارد 6 خط موازی
میکشیم. سپس برای بازیهای دور دوم، جدول را به دو نیمه مساوی بخش
میکنیم، در اینجا چون نصف عدد 6 ، 3 میشود و عدد 3 فرد است، بنابراین
چهار شرکتکننده در نیمه بالای جدول و دو شرکتکننده در نیمه پایین آن قرار
میگیرد. تقسیم 5 شرکتکننده باقیمانده که در دور دوم جدول قرار میگیرند
به این شرح است. اولین شرکتکننده دور دوم در بالای جدول، دومین شرکتکننده
دور دوم در پایین جدول، سومین شرکتکننده دور دوم در بالای نیمه پایین،
چهارمین عضو جدول در دور دوم در پایین نیمه بالا و آخرین بازیکن یا
شرکتکننده در پایین نیمه پایینی قرار خواهد گرفت.
توجه داشته باشید برای رسم جدولهای یک حذفی با استفاده از توان کمتر، ابتدا تعداد بازیهای دور اول را نصف میکنیم، به عنوان مثال، اگر 8 بازی داشته باشید چهار بازی در بالای جدول و چهار بازی در پایین آن قرار خواهد گرفت ولی اگر این عدد 10 باشد نصف آن 5 است، چون این عدد فرد میباشد، بنابراین 6 شرکتکننده در بالای جدول و 4 شرکتکننده در پایین آن قرار خواهند گرفت.
به جدولهای زیر که با استفاده از توان کمتر رسم شده توجه کنید.
رسم جدول یک حذفی با استفاده از توان بالاتر:
در این روش برای رسم جدول، ابتدا تعداد شرکتکنندهها را از توان بیشتر کم میکنیم. عدد بهدست آمده، تعداد استراحتهایی را که جدول نیاز دارد را مشخص میکند. حال اگر این عدد را از تعداد شرکتکنندهها کسر کنیم تعداد بازیکنان یا تیمهای دور اول تعیین میشود. به مثال زیر توجه کنید.
مثال 1: رسم جدول یک حذفی 5 تایی با استفاده از توان بیشتر.
5 = n تعداد تیمهای شرکتکننده
4 = 1- 5 = 1- n تعداد بازیها
8 > 5 > 4
3 = 5 - 8 تعداد استراحتها
2 = 3 - 5 تعداد نفرات یا تیمهای دور اول
1 = 2 ÷ 2 تعداد بازیهای دور اول
برای رسم جدول، از یک جدول 8 تایی یک حذفی استفاده میشود و استراحتهای جدول، به روش زیر در جدول قرار میگیرند:
- اولین استراحت در پایین نیمه پایینی جدول
- دومین استراحت در بالای نیمه بالایی جدول
- سومین استراحت در بالای نیمه پایینی جدول (در زیر خط تقارن).
مثال 2: رسم جدول یک حذفی 11 تایی با استفاده از توان بالاتر.
11 = n تعداد تیمهای شرکتکننده
10 = 1 - 11 = 1 - n تعداد بازیها
16 > 11 > 8
5 = 11 - 16 تعداد استراحتها
6 = 5 - 11 تعداد نفرات یا تیمهای دور اول
3 = 2 ÷ 6 تعداد بازیهای دور اول
برای رسم این جدول، ابتدا به تعداد توان بالاتر، خط میکشیم (در اینجا توان
بالا 16 میباشد). نحوه قرار گرفتن استراحتها (5 استراحت) در این جدول به
ترتیب زیر است:
-
استراحت اول در پایین نیمه پایینی
-
استراحت دوم در بالای نیمه بالایی
- استراحت سوم در بالای نیمه پایینی
-
استراحت چهارم در پایین نیمه بالایی
-
و استراحت پنجم در یکچهارم دوم نیمه پایینی جدول.
به جدولهای زیر که با استفاده از توان بالاتر رسم شده توجه کنید.
قرعهکشی و تنظیم جدول یک حذفی
پس از مشخص شدن تعداد شرکتکنندگان (تیم یا نفر)، اولین قدم، رسم جدول حذفی است. سپس با توجه به تعداد، به شمارهگذاری جدول از بالا به پایین (خطوط سمت چپ جدول) میپردازیم. پس از شمارهگذاری جدول، اقدام بعدی در تنظیم آن، قرعهکشی بین شرکتکنندگان است. هر تیم یا بازیکن با توجه به قرعهای که بهدست آورده در جدول قرار میگیرد. به این ترتیب جایگاه شرکتکنندگان (و حریفان آنها) مشخص میشود.
محاسن جدول یک حذفی
معایب جدول یک حذفی
جدول رپهشارژ
جدولی است یک حذفی و مکمل جدول اصلی، که برای شناسایی نفرات سوم مشترک تهیه و تنظیم میشود. در این جدول (که جدولی جداگانه و دقیقاً همانند جدول یک حذفی است)، نفراتی که به فینالیستها باختهاند به ترتیب به مبارزه میپردازند، به طوری که نفر آخری که در جدول اصلی به فینالیست میبازد برای کسب مقام سوم با ورود به این جدول فقط یکبار مسابقه خواهد داد.