بزرگان کاراته, کنوا مـابــونـی (1952 - 1889)
کنوا مابونی بنیانگذار شیتوریو کاراته در 14 نوامبر سال 1889 در شهر شوری اُکیناوا به دنیا آمد. او به هفدهمین نسل یکی از شجاعترین مردان جنگی پادشاهی ریوکیو تعلق داشت. در کودکی از نظر فیزیکی ضعیف بود، اعضای خانواده اغلب داستانهایی از رشادتها و دلاوریهای اجداد و نیاکانش را برای وی نقل میکردند و او همیشه رویای اینکه روزی از نظر فیزیکی قوی و مانند یکی از آنها شود را در سر میپروراند. در سیزده سالگی به عنوان هنرجو در دوجوی یکی از استادان معروف کاراته یعنی استاد آنکو ایتوسو که در شوری زندگی میکرد پذیرفته شد. مابونی هر روز آموزش میدید، در هر شرایطی حتی در طوفانهای سخت، و نهایتاً طی هفت سال او هنر کاراته شوری یا شوریته را
آموخت.
زمانیکه بیست ساله شد، شروع به آموختن هنر کاراتهی ناها یا ناهاته نزد استاد کانریو هیگااونــّا کرد. بعدها اصول این دو استاد بزرگ کاراته اُکیناوا اساس و پایه شیتوریو کاراته که توسط مابونی ابداع گردید، شد. مابونی بعد از فارغالتحصیلی از دبیرستان و پایان خدمت سربازی، حدوداً به مدت ده سال در اداره پلیس مجمعالجزایر اُکیناوا خدمت کرد. شغل او ایجاب مینمود تاب به نواحی مختلفی از کشور برود و طی این سفرها این فرصت را داشت که نزد اساتید محلی کاراته شکلهای دیگر این هنر را نیز بیاموزد. همچنین هنر قدیمی ریوکان بودو را نیز فراگرفت.
آغاز
قرن بیستم دوره وسیعی برای گسترش کاراته بود. در سال 1910 کاراته به عنوان
یک درس مجزا در برنامهی درسی مدارس ژاپن گنجانده شد و این به معنای
شناسایی و قبول رسمی کاراته در ژاپن بود. اما هنوز هم کاراته فاقد یک
تشکیلات استاندارد، منسجم و منظم بود. اکثر اساتید بیشتر به آموزشهای
فیزیکی بدن و تقویت مچها، آرنجها و انگشتان با استفاده از تخته ماکیوارا
و کیسه شن توجه میکردند، در آن دوره لباس رسمی کاراته نظیر چیزی که
امروزه میبینیم وجود نداشت.
در طی این سالها بود که مابونی فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد. مابونی بهمراه استاد خود آنکو ایتوسو به کمک یکدیگر مدرسه کارتهای را به منظور آموزش این هنر رزمی تأسیس کردند. در 13 فوریه سال 1918 پسر ارشد او یعنی کِـنِـی متولد شد. در همان سال کنوا مابونی اقدام به معرفی کاراته در بین ژاپنیها کرد و اساتید معروفی نیز در این امر او را یاری نمودند. او جلسات متعددی را در خانه خود با حضور گیچن فوناکوشی، چوجی هاناشیرو، چوشین چیبانا، توکودا، شیمپان شیروما، سیچو توکومورا و هوکو ایشیکاوا جهت راهکارهای گسترش کاراته در ژاپن برگزار میکرد. علاوه بر این در سال 1918 به او افتخار اجرای نمایشی از کاراته در حضور شاهزاده کنی و شاهزاده کاچو در مدرسه اُکیناوا داده شد. در سال 1924 کنوا مابونی به عنوان مربی کاراته در دو مدرسه معروف جزیره شناخته میشد و مفتخر به اجرای کاراته در حضور شاهزاده تیتی بو نیز شد.
در
سال 1925 مابونی و چند استاد دیگر، باشگاه کاراته اُکیناوایی را تأسیس
کردند و رویای او برای تأسیس یک باشگاه ثابت آموزش کاراته به حقیقت پیوست.
اکثر اساتید معروف آن زمان مثل جوهاتسو کیودا، چوجون میاگی، موتوبو، چومو
هاناشیرو، چوجو اُوشیرو، چوشین چیبانا و گوکِنکی از مربیان این دوجو
بودند.کنوا مابونی و چوجون میاگی از مربیان ثابت آن باشگاه بودند.
همانطوری که قبلاً نیز اشاره شد، در آن دوران مربیان بیشتر روی آموزشهای فیزیکی تمرکز میکردند، وقتی شاگردی از مربی میخواست تا چیزی را برای او توضیح دهد مربی به شاگرد فرصت میداد تا به او حمله کند تا سؤال او را با تکنیکهای دفاعی مختلفی پاسخ دهد و آموزش آنان فقط تمرین مداوم همان تکنیکها بود. همه اساتید تکنیکهای مختلف و منحصر به فردی داشتند، اما شیوه اصلی آموزش همه آنها یکی بود، آموزش عملی.
سال 1927، سال مهمی برای کنوا مابونی بود. او با جیگورو کانو پایهگذار جودوی مدرن که برای تأسیس باشگاه جودو به اُکیناوا آمده بود ملاقات کرد. چوجون میاگی و کنوا مابونی فرصتی یافتند تا تکنیکهای کاراته را برای کانو نمایش و توضیح دهند. کانو کاراته را فنی مناسب و ایدهآل هم برای دفاع و هم برای حمله یافت و لذا در مورد ضرورت گسترش کاراته در ژاپن صحبت کرد. سخنان جیگورو کانو بقدری در مابونی تاثیرگذار بود که وی تصمیم گرفت به اوزاکا برود و خودش را وقف گسترش و ملی کردن کاراته در ژاپن کند.
از
آنجایی که کاراته یک هنر اصیل اُکیناوایی بود (یعنی غیر ژاپنی)، کنوا
مابونی زمانی که به اوزاکا رفت با یک درک غلط از کاراته روبرو شد. در آنجا
هیچ باشگاه عمومی برای کاراته وجود نداشت پس مابونی سعی کرد تا کاراته را
در پاسگاههای پلیس و معابد بودائی تعلیم و ترویج دهد. انبوه تماشاچیان در
پذیرفتن کاراته مشکل داشتند، کنوا مابونی تلاش شبانهروزی خود را جهت ترویج
کاراته آغاز کرد، او حتی تامه شیواری ( شکستن آجر و تخته) را تمرین میداد
تا نیروی این هنر رزمی را به عموم مردم نشان دهد. بعضی مواقع از کاراته در
دعواهای معمولی استفاده میشد که این امر با فلسفهی کاراته تناقض داشت و
به اعتبار آن لطمه میزد. پلیس هم سعی میکرد با کاراته مقابله کند چون
مواردی وجود داشت که طی دستگیری مجرمان، پلیس مجروح میشد.
با وجود همه این مشکلات کنوا مابونی در راهی که انتخاب کرده بود ثابت قدم بوده و تلاشهای پیدرپی او نهایتاً به ثمر رسید و نتیجه آن تأسیس سازمانی با نام دای نیهون کاراتهدو در سال 1931 شد. بعدها این سازمان به نیهون کاراتهدو کای تغییر نام داد و منجر به پیدایش شیتوکای امروزی شد. اکثر اعضاء سازمان شاگردان خود کنوا مابونی بودند که امروزه هسته اصلی فدراسیون شیتوکای کاراته ژاپن را شکل دادهاند.
بعد از جنگ جهانی دوم باشگاههای کاراته یکی پس از دیگری در مدارس و دانشگاهها افتتاح شدند. آنها مسابقات مختلفی را برگزار کرده و آماده میزبانی مسابقات قهرمانی در ژاپن میشدند. طی سالهای سخت جنگ جهانی دوم مابونی با وقف خود برای گسترش و پیشرفت کاراته شیتوریو کمک شایانی به بازسازی ژاپن کرد. متاسفانه مرگ به او مهلت به ثمر رساندن سایر برنامههایش را نداد و در 23 می سال 1952 درگذشت.
کاراته
شیتوریو که به وسیله کنوا مابونی ابداع شده بود از قسمتهای برجستهای از
کاراته شوری استاد ایتوسو و کاراته ناهای استاد هیگااُنا اقتباس شده و نام
شیتوریو از حروف اول اسامی این اساتید شکل گرفته شده است. مابونی در حین
آموزش شاگردانش در دوجو توجه زیادی به کاتاها میکرد. او معتقد بود که
کاتاها هم شامل تکنیکهای دفاعی و هم تکنیکهای حملهای هستند که مهمترین
بخش کاراته به شمار میآیند و دانستن معنای هر حرکت در کاتا و اجرای درست
آن ضرورت دارد. کنوا مابونی اولین نفری بود که اصول بونکای کومیته و
هوکیکومیته را معرفی کرد که هدف و استفاده درست از هر کاتا را نشان
میداد. نتیجه نهایی از آموزش کاتا به کاربردن تکنیکهای کاراته در مبارزه
است. همچنین تمرین مداوم کاتا به انتقال اطلاعات و دانش موجود در کاتا به
نسل بعد نیز کمک میکند. شیتوریو کاراته برخلاف سایر شیوههای کاراته
کاتاهای بسیاری دارد. به عقیده مابونی شاگردی که کاتا نمیداند و فقط
کومیته تمرین میکند هیچوقت در کاراته پیشرفت نخواهد کرد و هیچوقت معنای
کاراته را درک نخواهد نمود.
مدرسه شیتوکای کاراته فعالیت بینالمللی خودش را آغاز کرد و اساتید سبک به آسیا، آمریکای لاتین، ایالت متحد امریکا و اروپا روانه شدند. در نوامبر 1990 نمایندگانی رسمی از کشورهای مختلف به منظور بحث و گفتگو برای گسترش کاراته در جهان و تأسیس فدراسیون جهانی شیتوریو کاراته در مکزیکوسیتی گرد هم آمدند. همین موضوع در هاوانا در طی اولین دوره مسابقات قهرمانی کاراته شیتوکای آمریکا مورد بحث قرار گرفت و نهایتا در 19 مارس 1993 فدراسیون جهانی شیتوریو کاراتهدو به مرکزیت توکیو و ریاست مانزو ایواتا تاسیس شد و نمایندگانی از 28 کشور جهان در اولین دوره مسابقات آن شرکت کردند.