زندگی نامه ماساتوشی ناکایاما

بزرگان کاراته، ماساتوشی ناکایاما (1987 - 1913)

---

ماساتوشی ناکایاما از استادان ژاپنی مطرح در رشته کاراته شوتوکان می‌باشد. او از جمله کسانی است که در تأسیس انجمن کاراته ژاپن Japan Karate Association به سال 1949 سهم بسزایی داشته و نیز کتاب‌های متعددی را در این زمینه به رشته تحریر درآورده که خدمت شایانی به این رشته از کاراته نموده و بی اغراق می‌توان گفت که دنیای کاراته‌ی شوتوکان مدیون زحمات بی‌شائبه‌ی استاد ناکایاما است. برای تقریباً چهل سال تا زمان فوتش به سال 1987، ناکایاما تلاشهای بسیاری نمود تا کاراته شوتوکان را در سراسر دنیا گسترش دهد. او نخستین استاد در تاریخ شوتوکان می‌باشد که توانست در زمان حیات به دان 9 دست پیدا کند و پس از مرگش بود که به وی دان 10 اعطاء شد.

ناکایاما در تاریخ 13 آوریل 1913 در استان یاماگوچی ژاپن متولد شد. او به طایفه‌ی سـانـادا تعلق داشت (خاندان سانادا نسل اندر نسل از استادان رشته رزمی کن‌جوتسو بودند). پدربزرگ ناکایاما، نائومیچی ناکایاما جراح زبردستی بود که در توکیو اقامت داشت و توانست به عنوان آخرین عضو خاندان به آموزش کن‌جوتسو بپردازد. پدر ناکایاما نیز به طبابت اشتغال داشت و از پزشکان ارتش بود و هنر رزمی وی نیز جودو بود. پدر ناکایاما مأمور خدمت در چین تایپه (جزیره تایوان) شد و قاعدتاً خانواده نیز در کنار وی بودند. به همین خاطر ناکایاما مدتی از سالهای عمر را در این منطقه سپری کرد و در کنار تحصیلات به تمرین هنر رزمی کندو نیز می‌پرداخت.

از راست: ناکایاما، گیگو فوناکوشی و گیچین فوناکوشی

در سال 1931 ناکایاما به ژاپن مراجعت و برای تحصیل وارد دانشگاه تاکوشوکو شد. او رشته ادبیات زبان ماندارین (چینی) را برای ادامه تحصیل انتخاب نمود چرا که تا حدودی نیز با این زبان آشنایی داشت و رشته ورزشی خود را در دانشکده کن‌دو انتخاب کرد اما به دلیل یک جابجایی ساده در برنامه‌ی درسی با کاراته آشنا و متعاقب آن تمرینات خود را زیر نظر مستقیم استاد فوناکوشی و پسر وی یوشی‌تاکا (گیگو) در سالن ورزشی دانشکده آغاز نمود. با فارغ‌التحصیل شدن وی به سال 1937 ژاپن نیز کشور چین را اشغال نمود و ناکایاما بعنوان مترجم ارتش به منطقه منچوری اعزام شد. در همان هنگام نیز به تمرینات خود ادامه می‌داد و به دریافت دان دو نائل گردید. پس از پایان جنگ ناکایاما بعنوان اسیر جنگی دستگیر شد و در سال 1946 آزاد و به ژاپن مراجعت نمود.

در سال 1949 با برداشته شدن قانون منع تمرینات رزمی ناکایاما به فکر تأسیس مدرسه‌ی کاراته افتاد. او با همکاری ایسائو اوباتا انجمن کاراته ژاپن (JKA) را تأسیس نمود و استاد فوناکوشی را نیز بعنوان ریاست افتخاری آن برگزیدند. ناکایاما در سال 1955 دان 5 خود را اخذ نمود. در سال 1952 سرپرست گروه ورزش در دانشگاه تاکوشوکو شد. در سال 1956 با همکاری ترویوکی اُکازاکی طرح دروس تمرینات سنتی انجمن کاراته ژاپن را ریخته و آنها را کلاسه نمود و نیز برنامه‌ای هم جهت تمرینات کاراته‌ی ورزشی و برگزاری مسابقات تدارک دید.

از راست: اوباتا، گیچین فوناکوشی و ماساتاوشی ناکایاما

تا سال 1957 ناکایاما همکاری خود را با استاد فوناکوشی و دیگر اساتید (منظور اعضای انجمن شوتوکای می‌باشد که ریاست آن بعهده گیچین فوناکوشی بود) ادامه می‌داد تا اینکه در آوریل آن سال فوناکوشی فوت نمود و ناکایما از همان لحظه راه خود را از دیگر مدارس و اساتید شوتوکان جدا نمود. از اواخر دهه‌ی پنجاه نیز به فکر اشاعه و ترویج کاراته‌ی خود یعنی شوتوکان JKA در دیگر کشورها افتاد،‌ بدین منظور اساتیدی را مد نظر قرار داد (این اساتید می‌بایست حتماً ژاپنی می‌بودند) و با آنان تمرینات ویژه‌ای را آغاز نمود (منظور هماهنگ‌سازی و آشنا ساختن آنها با برنامه‌ها و سیاست‌های کلان JKA بود) تا بعنوان مربی کاراته شوتوکان به کشورهای دیگر رفته (و یا نهایتاً مهاجرت نمایند) تا پایه‌گذار کاراته شوتوکان در آن دیار باشند.

در سال 1972 ناکایاما با کمک استاد هیروکازو کانازاوا در طبقه پایین منزل مسکونی خود دوجویی را به نام هوایتسوگان (Hoitsugan) تأسیس نمود. این دوجو در نزدیکی ایستگاه مترو ابیسو (Ebisu) در توکیو واقع بود و فاصله‌ی اندکی نیز با هونبو دوجوی انجمن داشت. این دوجو با داشتن اطاق خواب‌های متعدد محل مناسبی برای آموزش‌های شبانه‌روزی بود و می‌توان گفت که اولین مرکز رسمی شاگردان اوچی‌دشی در ژاپن بوده است. ناکایاما این مرکز را صرفاً جهت شاگردانی که از خارج کشور راهی ژاپن می‌شدند تأسیس نمود. شاگردان در دوره‌های فشرده یک،‌ سه و شش ماهه و در دو نوبت صبح و عصر آموزش می‌دیدند.

استاد ناکایاما پس از ترقی سریعی که در دهه پنجاه داشت، دان 8 خود را در سال 1974 اخذ نمود. در اوایل دهه‌ی 80 نیز توانست به دان 9 ارتقاء پیدا کند. او نخستین استاد شوتوکان بود که توانست در زمان حیات خود به این مرتبه برسد. ناکایاما تا هنگام مرگ در 15 آوریل 1987 (هفتاد و چهار سالگی) در توکیو مشغول به آموزش کاراته شوتوکان بود و تا پایان عمر سرمربی و سیاستگذار اصلی انجمن کاراته ژاپن JKA بود.

ناکایاما کتاب‌های متعددی را در زمینه کاراته به رشته تحریر در آورد که مهم‌ترین آنها سری کتاب‌های 11 جلدی بهترین کاراته Best Karate می‌باشد. او همچنین در این زمینه ویدئو کلیپ‌های متعددی نیز تهیه کرده است. کتابهای ناکایاما به قرار زیر می‌باشد:

• کاراته عملی، Practical Karate – 1963
• کاراته پویا، Dynamic Karate – 1966
• کاتا کاراته، Kata Karate – 1968
• بهترین کاراته، Best Karate – 1977

ناکایاما در یک خانواده نظامی متولد و رشد کرد. دوران جوانی او نیز در شرایط سخت نظامی سپری شد. قاعدتاً نظامی‌گری شالوده‌ی اخلاقیات وی گردید تا جایی که با این خصوصیات، اخلاقیات و مدیریت نظامی‌‌وارش به مدت سی سال فرد شماره یک در شوتوکان جهان بود. اما با این مدیریت در جهت انسجام شوتوکان، وقایع سال 1957 بار دیگر تکرار شد. درست پس از مراسم خاکسپاری ناکایاما، برای کسب مدیریت JKA اختلافات شدیدی بین اساتید ارشد انجمن بوجود آمد. این اختلاف بحدی بود که پای مراجع قضایی نیز به میدان باز شد و نهایتاً برخی از مربیان و اساتید ارشد از انجمن کاراته ژاپن کناره گرفته و خود انجمن‌های مختلفی تأسیس نمودند، از جمله می‌توان به انجمن‌های زیر اشاره کرد؛

• فدراسیون بین‌المللی کاراته شوتوکان (International Shotokan Karate Federation) – ته‌رویوکی اُکازاکی
• انجمن کاراته شوتو رنمی ژاپن (Japan Karate Shoto Renmei) – ته‌تسوهیکو آسای
• انجمن شوتوکان کاراته ژاپن (Japan Shotokan Karate Association) – کیگو آبــه
• فدراسیون کاراته نو میچی (Karate no Michi Federation) – میکیو یـاهـارا