ایجاد
وقفه در یک برنامه تمرینی مرتب و از پیش تعیین شده اصلاً مطلوب نیست اما
برخی اوقات در تمرینات آسیبدیدگیهایی رخ میدهد که باید مدتی با آنها
مدارا نمود. شایعترین این صدمات عبارتند از: کبودی، تاول، پیچخوردگی،
بریدگیها و جراحتهای جزئی، دردها و کوفتگیهای عضلانی. بنابراین میبایست
تمامی مربیان از اصول مربوط به مراقبت از جراحتهای حاد در تمرینات آگاهی
لازم را داشته باشند. تنها کافی است اصل RICE را رعایت کنید:
استراحت Rest (R)
عضو آسیبدیدهی بدن باید استراحت کند تا از پیشرفت و گسترش آن جلوگیری شود تا بهبود یابد. استراحت بسته به نوع جراحت ممکن است تنها به کاهش شدت تمرینات گفته شود و یا در موارد حادتر حتی به اجتناب از فعالیت عضو آسیبدیده اطلاق گردد. کاملاً روشن است که برای جلوگیری از عود کردن صدمات باید به عواملی که در ایجاد جراحت دخیل هستند توجه کنیم. برخی از این عوامل عبارتند از:
همگی میدانیم که اگر فرد آسیبدیده به تمرینات خود ادامه دهد ممکن است باعث بدتر شدن عضو آسیبدیده شود. فشار مستقیم یا غیرمستقیم بر روی ناحیهای که رگهای خونیاش دچار پارگی شده باعث شدت یافتن خونریزی در اطراف بافت میشود و ایجاد درد و تورم و جلوگیری از بهبود آن را در پی خواهد داشت.
ضمناً به دلیل نداشتن
تمرکز کافی، بقیه اعضاء بدن نیز در معرض آسیبدیدگی قرار دارند. به عبارت
دیگر تمامی توجه شما به این که از ایجاد درد در محل آسیبدیده جلوگیری کنید
معطوف میشود، در نتیجه ممکن است به قسمت دیگری از بدن صدمه بزنید.
هنرجویان غالباً استراحت را چه جزئی باشد و چه کامل، به
سختی میپذیرند. بنابراین لازم است فرد آسیبدیده را مُجاب به استراحت
کنید تا به آن عمل کند.
یخ Ice (I)
معمولاً
در 72 ساعت نخست آسیبدیدگی از وسایل طبی خنککننده استفاده میکنند. سرد
کردن ناحیه با استفاده از یخ، مواد شیمیایی یا ابزار تجارتی خاص را
سرمادرمانی (cryotherapy) مینامند. سرما درمانی بدین شکل عمل میکند:
1- انقباض و تنگ نمودن رگهای خونی ناحیه به منظور کاهش تورم ناشی از التهاب.
2-
کاهش احساس درد، زیرا سرما باعث آرام شدن جریان درد
میشود. در واقع این بیحسی به این دلیل است که پوست انباشته از گیرندههای
حسی سرما میشود و در نتیجه از سرعت و فعالیت گیرنده حسی درد کاسته
میشود. در هنگام سرمادرمانی باید دقت بسیاری نمود زیرا پوست در مدت زمان
کوتاهی چهار مرحله احساس سرما، سوختن، درد وکرختی را پشت سر میگذارد.
هنگامی که احساس کرختی کردید، وسیله سردکننده را از روی ناحیه آسیبدیده
بردارید.
3-
سازوکار سلولها و احتیاج آنها به اُکسیژن کاهش مییابد و اثرات زیانآور التهاب کاهش مییابد.
4-
اسپاسمهای عضلانی که غالباً در جراحتهای حاد به وجود میآیند، ممکن است تسکین یابند.
سرمادرمانی
باید هر یک الی دو ساعت به مدت 15 دقیقه انجام شود. استفاده مستقیم آن بر
روی پوست بیش از 15 دقیقه در هر بار توصیه نمیشود. روشهای مختلف
سرمادرمانی عبارتند از:
کیسه یخ – مقداری یخ خرد شده یا مخلوطی از آب و یخ را در یک کیسه پلاستیکی یا بُطری مخصوص آب گرم بریزید. اگر از وسیله دوم استفاده میکنید، درجه حرارت را بین 12 الی 18 درجه سانتیگراد تنظیم کنید. ترجیحاً از یخ خرد شده استفاده کنید زیرا بهتر میتواند روی ناحیه آسیبدیده شما قرار بگیرد.
بستههای یخ (ژلهای آبی) – بستههای یخ (بصورت کیسههای ژِل نیز عرضه میشود) قابل دسترسی هستند و استفاده از آنها آسان است. همچنین میتوان به دفعات از آنها استفاده کرد.
اسپریهای سرد
– اَسِتیل کلرید، اسپری سردی است که عموماً استفاده میشود. این اسپری به
دلیل داشتن خاصیت تبخیر سریع، پوست را خنک میکند و حتی میتواند به آن
آسیب جدی برساند (مثل سرمازدگی)، بنابراین باید تحت نظر متخصص دوره دیده
مورد استفاده قرار گیرد.
ماساژ یخ – بهترین وسیله برای ماساژ یخ، لیوانهای پلاستیک (یکبار مصرف) هستند که در آنها یخ میسازیم. یخ را به مدت 3 الی 10 دقیقه با حرکتی دورانی روی بخش آسیبدیده و اطراف آن بمالید. تا حدی این کار را انجام دهید که باعث نارحتی شما نشود.
پس از آنکه به مدت 72 ساعت سرمادرمانی را در عضو آسیب دیده انجام دادید، میتوانید از تشکچهی برقی استفاده کنید یا کیسه آبگرم (و یا عضو آسیبدیده را در آب گرم بگذارید). استفاده از وسایل گرمکننده طبی باعث میشود که گردش خون در ناحیه آسیبدیده بیشتر شود و روند بهبودی سرعت یابد و همچنین باعث دفع سلولهای مرده و فرسوده و بافت آسیبدیده میشود. ناحیه را سه بار در روز به مدت 15 دقیقه گرم کنید. پس از هر بار گرمادرمانی، ناحیه آسیبدیده را به دقت معاینه کنید تا در صورت عود کردن التهابات، علائم آن را بیابید. با دیدن چنین علائمی، دوباره به مرحل سرمادرمانی برگردید. در هنگام گرمادرمانی با ماساژ ناحیه، به روند بهبودی کمک کنید.
فشار Compression (C)
چنانچه
برای مثال روی پایتان جراحت عمیقی به وجود آمده اولین درمان فوری این است
که آن را با پارچه تمیزی بپوشانید و فشار دهید. عمل فشار (کمپرس) باید تا
زمان بند آمدن خون ادامه یابد. اما در صورتیکه خونریزی، ناشی از جراحت
تاندون، رُباط، عضله یا استخوان باشد، باید ناحیه را بانداژ کنید سپس یک
بسته یخ روی بانداژ قرار دهید و بعد به منظور نگهداشتن یخ روی ناحیه،
دوباره آن را بانداژ کنید.
ترکیب فشار و یخ برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی بسیار مفید و مهم است. میزان خونی که در اطراف بافت آسیبدیده پخش شده در روند بهبودی نقش تعیین کنندهای دارد. استفاده فوری از یخ و کمپرس تا حد قابل ملاحظهای از پخش شدن خونریزی جلوگیری میکند.
کمپرس باعث میشود که ناحیه آسیبدیده تا حدی ثابت بماند و حرکت نکند، و حتی در صورتیکه ناحیه به شدت صدمه دیده باشد میتواند از آن محافظت کند. دقت کنید ناحیه آسیبدیده را آنقدر محکم نبندید که جریان خون با خطر مواجه شود، بخصوص در قسمتهای پایینی دست و پا.
بالا نگهداشتن عضو Elvevation (E)
بدن
برای دفع سلولهای مرده و آسیبدیده و یا خون جمع شده در اطراف جراحت، از
دو سیستم استفاده میکند، این دو سیستم عبارتند از؛ رگ و لَنف که هر دوی
آنها در خلاف جهت جاذبه زمین عمل میکنند. چنانچه عضو آسیبدیده را نسبت به
قلب بالاتر قرار دهیم دفع این مواد اضافی سریعتر انجام میگیرد و تورم
کاهش مییابد.
اگر عضو آسیبدیده پای شما باشد، در هنگام نشستن تا جایی که ممکن است آن را بالاتر قرار دهید، میتوانید آن را روی یک صندلی بگذارید. هنگام خواب یا دراز کشیدن نیز آن را روی چند بالش قرار دهید.