تـأثیر ورزش در جبران اثـرات سوء جاذبه ناچیز بـر بـدن

جلسه های سنگین ولی کوتاه ورزشی ممکن است به زنان بستری کمک کند تا قوای جسمانی خود را تقویت کرده و بهبودی خود را هرچه زودتر به دست آورند. این تحقیق جدید با سرمایه گذاری ناسا و توسط دانشگاه بال استیت (Ball state) انجام گرفت. اطلاعات به دست آمده که شهر تولوز فرانسه هدایت آن را برعهده داشت، اهمیت بالایی برای فعالیت های ناسا در سال جدید میلادی دارد.

آژانس فضایی اروپا (ESA), آژانس فضایی کانادا (CSA) و آژانس فضایی کشور فرانسه (CNES) نیز در قسمت مالی این پروژه با ناسا همکاری داشتند. نتایج این مطالعه اخیراً در نشریهٔ فیزیولوژی کاربردی و اکتا فیزیولوژیکا به چاپ رسیده است.
 فراموش نکنید که وضعیت بستری بیماران مشابه شرایط قرارگرفتن در بی وزنی برای فضانوردان است. در این مطالعه, ۲۴ زن حضور داشتند تا دانشمندان مطمئن شوند آیا رژیم ورزشی خاص یا مکمل های تغذیه ای, قادر است جلوی از دست رفتن قدرت و تودهٔ عضلانی را در قسمت تحتانی بدن بگیرد یا خیر. افراد مورد آزمایش حدود ۶۰ روز را در وضعیت بستری کامل به سر بردند, به طوری که قسمت سر آنها با زاویهٔ ۶ درجه پایین تر از سطح بدن قرار داشت. محققان تصور می کنند که این وضعیت بهترین حالتی است که می تواند شرایط بی وزنی را شبیه سازی کند.
 ● جمعیت مورد مطالعه به ۳ گروه تقسیم شدند.
 گروه اول یک رژیم ورزشی را دریافت کردند، به گروه دوم رژیم مملو از آمینواسید لوسین (یکی از ۸ آمینواسید ضروری که تصور می شود می تواند در درمان آتروفی عضلانی ناشی از میکروگراویتی مؤثر باشد) داده شد و از گروه سوم به عنوان گروه شاهد استفاده شد.
 یکی از محققان به نام ترپ (Trappe) می گوید: «تفاوت وضعیت فیزیکی سه گروه مورد مطالعه بعد از گذشت ۲ ماه انکارناپذیر بود, به طوری که افراد گروه شاهد بعضاً تا نیمی از قدرت عضلانی خود را طی ۲ ماه از دست دادند و این میزان اتلاف قدرت عضلانی در گروه دوم نسبت به گروه شاهد, بیشتر هم بود».
 رژیم ورزشی شامل انجام حرکات بدنی هوازی به مدت ۴۰ تا ۵۰ دقیقه, به علاوه برگزاری جلسه های ۲۰ دقیقه ای آموزش تقویت قوا بود که هر دو قسمت, ۲ الی ۳ نوبت در هفته برپا می شد. این گروه در حین شرکت در جلسه های ورزشی, در وضعیت خوابیده به پشت، به سر می بردند و با کمک کاف های ورزشی, از ابزار فلای ویل (flywheel) استفاده می کردند. آنها همچنین از تردمیل عمودی نیز بهره می بردند.
 بنا بر بیانات ترپ: «انجام حرکات هرچند محدود ورزشی, اثر خارق العاده ای برای بیماران بستری و پزشکان آنها به همراه داشت. کل زمان انجام فعالیت های ورزشی کمتر از ۲ درصد زمانی بود که آنها در بستر سپری کرده بودند».
 با استفاده از فناوری ام آرآی, محققان، میزان تودهٔ عضلانی را در سه گروه مورد مطالعه بعد از ۶۰ روز اندازه گیری کردند. بر اساس نتایج این روش تصویربرداری, گروه شاهد و گروه دریافت کنندهٔ لوسین, به ترتیب, ۲۱ و ۲۴ درصد از تودهٔ عضلهٔ چهارسر ران خود را از دست دادند و این در حالی بود که گروه اول تمام بافت عضله مذکور را حفظ کردند. نتایج به دست آمده در عضلهٔ ساق پا نیز مشابه بود.
 نتایج حاصل از ارزیابی از دست رفتن قدرت عضلانی شگفت آورتر نیز بود. زنانی که تمرین های ورزشی را اصلاً انجام نداده بودند, در هنگام ارزیابی با دستگاه های اسکات (Squat) و پرس ساق, به ترتیب, ۳۳ و ۴۶ درصد قدرت خود را از دست داده بودند. اما گروه انجام دهنده حرکات ورزشی, قدرت عضلانی خود را حفظ کردند.
 برنامهٔ جاری تحقیقاتی ناسا بر روی انسان, برای فهم اثرات سلامت پرتاب های فضایی، بر روی فضانوردان است. این فعالیت ها برای مهیا شدن انسان برای عزیمت به کرهٔ مریخ انجام می شود.

 منبع:
 Melissa Mathews, Beth Dickey “NASA Funded Study Finds Exercise Could Help Women on Bed Rest”; Ball State university,Muncie,۲۰۰۷